Trong báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ trình Quốc hội hằng năm luôn đặc biệt coi trọng chỉ số xuất khẩu. Đây là chỉ số thể hiện “sức khỏe”, tính cạnh tranh và uy tín của nền kinh tế quốc gia. Điều đó có nghĩa giá trị xuất khẩu càng cao “sức khỏe” của nền kinh tế càng tốt, tính cạnh tranh và uy tín quốc gia càng cao. Đối với địa phương, chỉ số xuất khẩu cũng tuân theo quy luật đó. Vậy thứ hạng và ý nghĩa của chỉ số xuất khẩu đối với tỉnh Thái Nguyên ra sao? đang là câu hỏi được công chúng đặc biệt quan tâm. Trong khuôn khổ bài viết này tác giả xin phân tích dưới góc nhìn khách quan và có sự so sánh trên cơ sở số liệu phân tích quốc gia.

Mới đây tại Thủ đô Hà Nội, Bộ Công thương đã công bố Báo cáo xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của cả nước đạt 336,310 tỷ USD, tăng 19,0% so với năm 2020. Báo cáo đã thể hiện chi tiết số liệu đóng góp về chỉ tiêu xuất khẩu của các tỉnh, thành phố trong cả nước và có xếp hạng. Theo đó, tỉnh Thái Nguyên giá trị xuất khẩu năm 2021 đạt trên 29 tỷ USD, xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố, chỉ đứng sau Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bình Dương.

Nếu so sánh với tỉnh Bình Dương - một địa phương ở tiệm cận trên, có một giai đoạn dài kết quả thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp "thần kỳ" thì giá trị xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên cũng chỉ thấp hơn khoảng 3 tỷ USD. Nhưng nếu so sánh các tỉnh tiệm cận dưới trong bảng xếp hạng thì giá trị xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên vượt từ 6 đến 15 tỷ USD. So với năm 2020, giá trị xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên năm 2021 tăng trên 4 tỷ USD, tỷ trọng tăng 19,2%. Như vậy, giá trị xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên đứng thứ 1 so với 14 tỉnh trong vùng trung du và miền núi phía Bắc. Và so với 4 tỉnh, thành Top đầu, tỷ trọng tăng trưởng giá trị xuất khẩu năm 2021 so với năm 2020 tỉnh Thái Nguyên có tỷ trọng cao nhất (đạt 19,2%), thậm trí bỏ xa tỷ trọng tăng trưởng của các tỉnh còn lại. Cụ thể Thành phố Hồ Chí Minh tăng trưởng 1,2%; tỉnh Bắc Ninh 14.7% và tỉnh Bình Dương 18%.

Dây chuyền chế biến hiện đại các sản phẩm chính của Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo

Qua những số liệu phân tích trên cho thấy, thứ hạng về chỉ số xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên trong 3 năm trở lại đây luôn duy trì thứ hạng Top 4 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước. Với tỷ trọng tăng trưởng 19,2% năm 2021 và kết quả thu hút đầu tư đang tiến triển tích cực, thứ hạng về chỉ tiêu xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên sẽ có nhiều hứa hẹn. Theo các chuyên gia kinh tế, thứ hạng của tỉnh Thái Nguyên có thể sẽ tiếp tục được cải thiện, tăng trưởng cao hơn nữa. Các chuyên gia cho rằng: Trong đại dịch COVID-19 vừa qua, hầu hết các địa phương đều bị tác động đến khâu sản xuất và xuất khẩu, nhưng riêng tỉnh Thái Nguyên do một thời gian dài địa phương thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch nên việc bị tác động tiêu cực đến sản xuất tại Thái Nguyên là không nhiều. Nói theo cách khác trong đại dịch: Thái Nguyên là vùng an toàn của sản xuất.

Bên cạnh đó, khi bước vào giai đoạn phục hồi, các nhà đầu tư đã đặc biệt quan tâm đến cơ hội đầu tư tại Thái Nguyên, trong đó có nhiều dự án sản xuất chủ yếu phục vụ nhu cầu xuất khẩu. Ngoài ra, hiện đang có nhiều doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn đã xin tăng vốn mở rộng sản xuất hứa hẹn đóng góp vào giá trị tăng thêm của chỉ tiêu xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên. Trong số đó phải kể đến các doanh nghiệp lớn như: Công ty TNHH Samsung Electro-Mechanics Việt Nam đã quyết định mở rộng sản xuất trị giá 920 triệu USD ngay từ đầu năm 2022. Công ty Sunny Opotech cam kết với tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp đầu tư mở rộng sản xuất bằng việc đầu tư dự án thứ 2 khoảng 350 triệu USD… Đối với tỉnh Thái Nguyên giá trị xuất khẩu địa phương trong những năm gần đây luôn tăng trưởng trên 10%/ năm cũng đóng góp trực tiếp vào chỉ tiêu giá trị xuất khẩu trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, còn có hàng chục nhà đầu tư, dự án đang trong giai đoạn nghiên cứu và hoàn tất thủ tục - đây sẽ là cơ hội để tỉnh Thái Nguyên bứt phá về giá trị sản xuất công nghiệp và giá trị xuất khâu trên địa bàn tỉnh trong những năm tới đây.

Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên (đi ngoài cùng bên trái ảnh) thăm Nhà máy sản xuất, gia công, lắp ráp modul camera của Công ty TNHH Sunny Opotech Việt Nam tại Khu công nghiệp Yên Bình

Có thể nói, qua việc phân tích chỉ số giá trị xuất khẩu của tỉnh Thái Nguyên năm 2021 đã cho thấy tỷ trọng tăng trưởng luôn ở mức cao trên 10% năm, thứ hạng được duy trì trong Top 4 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước cũng như đang có nhiều cơ hội cải thiện thứ hạng khi môi trường đầu tư ngày càng được thông thoáng, an toàn. Cùng với đó, nhiều dự án đầu tư sản xuất theo hướng xuất khẩu được mở rộng và nhiều dự mới được triển khai se góp phần đưa giá trị xuất khẩu của Thái Nguyên tăng trưởng cao hơn nữa.

Thái Nguyên vùng đất tự hào chiến khu xưa dù mới khai mở những tiềm năng nhưng đã có những đóng góp cho tăng trưởng, uy tín, “sức khỏe” và tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế quốc gia. Đây sẽ là gạch nối vững chắc để khẳng định thêm vị thế của tỉnh Thái Nguyên - một tỉnh trung tâm vùng trung du và miền núi phía Bắc giàu truyền thống cách mạng, giàu tiềm năng phát triển và đang căng tràn sức sống, khát vọng vươn lên.